Tijdens het studeren, het leven die je soms confronteert met de weerbarstige realiteit en je eigen ontwikkeling door die twee, doet soms een lampje branden. Een heldere les die essentieel blijkt te zijn in je theologische leer, het studieproces of je geloofsleven. Doordat die drie zo verbonden zijn in deze studie, is het vaak een relevante les voor elk domein. Om deze essentiële lessen niet te vergeten door de hoeveelheid van lesstof en de drukte van het leven, komt de grijze potlood dan uit mijn etui tevoorschijn. Achterin mijn Bijbel is ruimte voor aantekeningen, die ik gebruik voor het verrassend genaamde kopje: ‘Lessen die essentieel zijn:…’. Ik schrijf ze op als feiten. Met grijs potlood, want wie leert en herziet nooit een gevonden visie? Degene die niet werkelijk leert.

Deze blog bevat mijn persoonlijke ervaringen en realisaties als beginnend theologie studente. Aangezien het mijn persoonlijke ervaringen zijn, zal het niet ieders gedeelde ervaring zijn. Echter zijn er ook veel punten die ik ook van medestudenten en al afgestudeerde en werkende theologen heb gehoord. Ik wil niet proberen ieders visie te vertegenwoordigen, maar vooral een kijkje te geven in mijn eigen realiteit. Vooraf had ik namelijk een bepaald beeld van theologie gaan studeren, waarin ik bevestigd werd, maar een groot deel kwam als verrassing of was volledig het tegenovergestelde. Om te beginnen bij de keuze om deze studie te gaan volgen: het was een kort proces om dit besluit te nemen. De aanloop ernaar toe was echter één van jaren aan ontwikkeling en interesse die groeide. Zo gebeurde het ook dat ik de keuze van mijn studie pas, na die gemaakt te hebben, te delen met de mensen om me heen. Ik was mentaal voorbereid op de mensen die zouden denken dat ik mijn laatste hersencel had verloren, omdat ze alles rondom religie of God afwimpelen als belachelijk. Ik was eerlijk gezegd ook voorbereid op de goedkeuring en waardering van kerkelijke mensen om me heen. Die stiekeme, trotse gedachten, met ondertoon van zoeken naar waardering, ga ik niet ontkennen. De realiteit bleek een stuk complexer te zijn. Mensen die nergens om leken te geven, wilden me ineens spreken over hun levensvragen, die me in verlegenheid brachten en met een mond vol tanden lieten staan. Kerkelijke mensen bleken zeer weinig waardering te hebben voor de keuze. Kritische vragen over de kerkelijke achtergrond van de opleiding, mijn motivatie, mijn ambities en denkproces volgden. Evenals volledige desinteresse, spot, genegeerd worden door mensen die ik normaal regelmatig sprak, veelvuldig vloeken in mijn richting, met de afwachtende houding op een reactie. Een theologie studente die al aan het afstuderen was gaf me een ontnuchterd en zeer nuttige eigen ervaring mee.  "Iedereen vindt er wat van en je kunt nooit iedereen tevreden stellen." Ze haalde haar schouders op en leek daarmee de constatering uit ervaring wijzer geworden, weer te rusten te leggen. Een zuiver geweten tegenover God in het maken van deze keuze, is het enige wat in alle consternatie rust geeft.

De belofte die als rode draad door de Bijbel loopt luidt: "I will be your God, you will be my people and I will dwell with you again" - onbekend 

Wanneer we tegenspoed krijgen in het leven, krijgen we vaak een heleboel goedbedoelde, ongevraagde en uit ongemak geboren adviezen. Daarnaast kun je ook rekenen op woorden die verhuld of botweg het welvaartsevangelie belichamen. ‘Geloof je wel in genezing als je bid? Heb je überhaupt wel gebeden?’ ‘Tja, hij leefde ook zo van God los, dan wordt je gestraft met de dood. Gods geduld is een keer op.’ ‘Weet je wat ik zou doen…’ ‘Het is vast van de stress. Het zit tussen je oren.’ ‘God heeft vast iets anders in petto voor je.’ ‘Dan adopteer je toch gewoon?’ ‘Je moet gewoon doorgaan, niet zielig in een hoekje gaan zitten.’ ‘Je luistert gewoon niet goed genoeg naar Zijn antwoord.’

Wanneer ik me aanmeld op mijn werklaptop, gaat mijn status op Teams op 'Beschikbaar' en het icoontje word groen. De kern van de landelijke evangelisatiedag van de Hersteld Hervormde Kerk zette stil bij de vraag of je ook inlogt bij God wanneer je wakker wordt. Het thema van deze dag was 'Jezus volgen in evangelisatie, (on)mogelijk'.

Tijdens een heerlijke zonnige dag zocht ik een luisterboek voor tijdens het schoonmaken en mijn wandeling. Op Spotify stuitte ik op het luisterboek 'Geloven in seizoenen' geschreven door René van Loon (Kok Boekencentrum, 2022). Terwijl ik druk was met de vaat en de vuile was, klonk de prettige stem van Erwin Doorneweerd in mijn oren, die me meenam door de seizoenen. René behandeld één voor één de seizoenen, zowel in het perspectief van het persoonlijke geloofsleven, als ook in het kerkleven. Deze 2 lijnen die naast elkaar in het boek lopen, maken dat het geen enkel moment langdradig of saai aandoet. 

God vraagt Mozes om voor Hem een belangrijke missie uit te voeren. God heeft namelijk beloofd Zijn volk naar een land van overvloed te leiden en dat aan hen te geven. Nu aan Mozes de opdracht om Zijn volk daar naartoe te brengen, zodat God Zijn belofte kan vervullen. Wat een eer zou je denken, maar Mozes ziet vooral een bak werk waar hij geen zin in heeft.

God roept Mozes (Ex.3) en stelt zich voor als de God van zijn voorvaderen Abraham, Izak en Jakob. Vervolgens vertelt God hem dat Hij het geroep van Zijn volk in Egypte gehoord heeft, hun leed gezien en komt Hij terug op de belofte die Hij aan de genoemde voorvaderen gedaan had over het beloofde land. Hij geeft aan dat het Zijn tijd is om die beloften te vervullen en dat Mozes hierin zijn rol moet pakken die God hem geeft. Mozes reageert afwerend: ‘wie ben ik dat ik naar de farao zal gaan en het volk uit zal leiden?’. Hierin klinkt door dat hij het ziet als een opdracht van God, die hij alleen uit moet voeren. God wijst hem erop dat Hij geen opdracht geeft en hem verder in de steek laat in afwachting van het resultaat, zonder Zijn verder inmenging. In eerste instantie beloofd Hij zelf mee te gaan, waarmee Mozes’ rol in perspectief gezet wordt. Daarna verzekert God Mozes van de uitkomst, door een belofte te geven voor na de uittocht. God geeft hiermee aan dat het een vaststaand feit is, dat die uittocht dus zal gaan plaats vinden. Mozes twijfel is hiermee niet weggenomen. Hij denkt dat het volk zal twijfelen aan zijn autoriteit van spreken, als hij verwijst naar hun voorvaderen en hun God. Hij verwacht dat ze zullen vragen: ‘Wat is Zijn Naam?’ Hij formuleert het niet als ‘Welke god?’, alsof ze niet begrijpen welke van de gediende (af)goden Mozes zal bedoelen. Hij verwacht dezelfde vertwijfeling bij het volk als dat hij zelf lijkt te hebben. Misschien wel herkenbaar, als we zelf beloften ontvangen, waarbij we ‘alleen maar’ moeten vertrouwen op Gods karakter. Stellen we dan ook niet stiekem de vraag: ‘weet U het wel zeker?’, ‘Is deze belofte echt van U?’.

In zijn boek ‘Silence and beauty’ beschrijft Makoto Fujimura het fenomeen van positieve en negatieve ruimtes. In de kunst worden de ingekleurde, vormgegeven delen van het kunstwerk omschreven als de positieve ruimtes. De negatieve ruimtes zijn de ruimtes ertussen en eromheen die niet zijn vormgegeven of gekleurd. Hij trekt die lijn door naar de Japanse cultuur, waarbij veel verborgen is in het openbare leven. Het christendom heeft eeuwenlang ondergronds moeten bestaan, waardoor het zo afwezig is gemaakt, dat er negatieve, lege ruimtes zijn ontstaan in het openbare, maatschappelijke leven. Hij beschrijft hoe de leegtes, het ontbreken van iets dat er hoort te zijn, de aandacht juist naar zich toetrekt. We zijn erg geneigd om alleen te kijken naar wat er wel is, in plaats van wat er niets is.

…kennis te maken. Als theologie student heb ik het voorrecht om veel over God en Zijn Woord te mogen leren. Theologie is niet zomaar een studie, waarbij je vakkennis opdoet. Het is een studie waarbij je hele wereldbeeld groeit, wordt aangepast, maar je ook persoonlijk geraakt wordt. Soms voelt het alsof de poten vanonder je stoel gezaagd worden en zit je beduusd op de grond te staren naar de versplinterde fundering van een overtuiging die je je leven lang hebt gehad. Andere keren staar je verrukt naar een parel in je handen, waar je al jaren voorbij bent gelopen, zonder hem op te merken. Soms voelt het even alsof de zon haar warme stralen alleen voor jou laat schijnen en je hart verwarmt, terwijl je de tranen van ontroering wegslikt. Eén ding is zeker: een theologie studie kan je niet volgen en onberoerd laten.